Tại Sao Đồng Hồ Lại Sử Dụng Số La Mã IIII Thay Cho IV

Từ lâu, hệ thống chữ số La Mã không được sử dụng rộng rãi nữa, khi hầu hết các nước phương Tây đều dựa vào chữ số Ả Rập, một số nước châu Á sử dụng hệ thống số riêng và văn hóa Ả Rập cũng có một số hệ thống chữ số Ả Rập khác.

Tuy nhiên, trong ngành chế tạo đồng hồ, chữ số La Mã đã và vẫn được sử dụng trên nhiều mặt số, bởi chữ số La Mã là một trong chữ số phổ biến đầu tiên được sử dụng trên mặt số đồng hồ, được khắc hoạ trong những chiếc tháp đồng hồ cơ đầu tiên ở Châu Âu trong thế kỷ 13.

GIAHUY DECOR

Những chiếc đồng hồ bỏ túi, đồng hồ đeo tay cổ và tháp đồng hồ từ thuở xa xưa luôn có chữ số La Mã trên mặt số. Vì thế để làm tăng nét thẩm mỹ cổ điển, trang trọng cho đồng hồ, các nhà thiết kế đồng hồ ngày nay cũng rất hay sử dụng chữ số La Mã cho đồng hồ.

Tuy nhiên, nếu bạn có sở hữu những chiếc đồng hồ chính hãng có sử dụng chữ số La Mã, đặc biệt là đồng hồ của những thương hiệu danh tiếng lâu đời như Lange, Ulysse Nardin, Blancpain, Cartier, Omega , Rolex, Longines,… bạn sẽ nhận thấy ở góc 4h, chữ số 4 không được viết là chữ IV mà là chữ IIII.

Trong khi chữ số 4 thường được viết IV trong bảng hệ thống chữ số La Mã, hầu hết các đồng hồ đều sử dụng chữ IIII. Tất nhiên, có những trường hợp ngoại lệ, ví dụ tháp đồng hồ Big Ben ở London vẫn sử dụng chữ IV.

Chắc chắn bạn sẽ tò mò tại sao đồng hồ lại dùng chữ số IIII thay cho IV? Trong bài viết này, GIAHUY DECOR sẽ giải đáp cho câu hỏi ấy.

Việc sử dụng chữ số IIII thay cho IV là do 2 nguyên do chính:

Tạo tính đối xứng trên mặt đồng hồ
Tín ngưỡng và giá trị lịch sử truyền thống.

Nội dung chính:

Tạo tính đối xứng trên mặt số đồng hồ

Như ta đã biết, mặt số đồng hồ sẽ hiển thị 12 cọc số tượng trưng cho cả giờ, phút và giây. Nếu ta sử dụng chữ số IIII cho cọc số 4 thì ta sẽ có 3 góc đều nhau là góc I, góc V và góc X.

GIAHUY DECOR

Cụ thể hơn, ta sẽ có:

_ 4 cọc số I hiển thị cho 1h-4h

_ 4 cọc số V hiển thị cho 5h-8h

_ 4 cọc số X hiển thị cho 9h-12h

Các nhà sản xuất đồng hồ, đặc biệt là nhà sản xuất đồng hồ Thuỵ Sĩ hay Đức, rất coi trọng tính đối xứng trên đồng hồ và việc tạo thành 3 góc số đều nhau trên mặt số sẽ làm tăng nét thẩm mỹ trang trọng, gọn gàng, ngay ngắn cho đồng hồ

Tín ngưỡng và giá trị lịch sử truyền thống

Chữ số La Mã có nguồn gốc từ thời La Mã cổ đại, khoảng năm 1000 TCN, và vẫn luôn là kí hiệu số thông dụng trên khắp châu Âu cho tới khoảng thế kỷ 14, các chữ số La Mã mới bắt đầu được thay thế bằng chữ số Ả Rập.

Trong những tài liệu, những bản thảo cổ xưa nhất từ thời La Mã còn được lưu giữ lại đến ngày nay, các chữ số đầu tiên đã sử dụng chữ VIIII cho số 9 (thay vì IX) và IIII cho số 4 (thay vì IV) rất phổ biến.

Theo một số nhà ngôn ngữ học, mặt đồng hồ chỉ thị số IIII thay vì IV là để tôn kính vị thần La Mã Jupiter (chúa tể của các vị thần, đồng nhất với thần Zeus trong Thần thoại Hy Lạp). Theo cách viết Latinh, vị thần này có tên đầy đủ là IVPITER.

Vì thế, trong chế tác đồng hồ, người ta sẽ viết số 4 La Mã là IIII để tránh nhắc trực tiếp đến tên vị thần này.

GIAHUY DECOR

Sau khi đế chế La Mã sụp đổ, do hai chữ số VIIII và IIII rất dễ nhầm lẫn với III và VIII nên đã đổi thành chữ số IX và IV quen thuộc đối với chúng ta ngày nay.

Nếu bạn có tìm hiểu về ngành đồng hồ từ trước thế kỉ XIX, bạn có thể thấy, cách viết IIII vẫn được sử dụng rộng rãi trong những chiếc đồng hồ mặt trời (Sundial) để tránh phạm huý vào tên của vị thần bầu trời IVPITER (Jupiter) trong tín ngưỡng dân gian Châu Âu.